Μέθοδοι Αντικατάστασης Βασιλισσών

 Σήμερα παίδες θα αναπτύξουμε μια ερώτηση που ανήκει την σειρά απαντώ εκεί που δεν με σπέρνουν αλλά λόγου της εκτεταμένης απάντησης της αξίζει μια ανάρτηση μόνη της. Επίσης στο μέλλον αντίστοιχου όγκου απαντήσεις και βαρύτητας τους θα παρουσιάζονται μόνες τους.

 Πολλά είπαμε, στο ψαχνό!  

 Καλημέρα Λάζαρε. Έχω 5 μελίσσια με βασίλισσες που έχουν συμπληρώσει το δεύτερο έτος της ηλικίας τους. Θέλω να μου 1ον ποια εποχή είναι καλύτερη για να τις αντικαταστήσω;  και 2ον με ποιο τρόπο θα μπορούσε να γίνει αντικατάσταση χωρίς να μείνει πίσω το μελίσσι;

Υ.Γ. Ελπίζω να μην έχει απαντηθεί /γίνει ξανά αυτή η ερώτηση στο "ερωτήσεις που δεν μου έγιναν". Να είσαι καλά! Bear's Nest: Θα διαβάσεις την ερώτηση 154 στην ανάρτηση του blog Απαντήσεις σε ερωτήσειςπου δεν μου έγιναν Vol XXXI  που σε μεγάλο βαθμό καλύπτει μέρος των ερωτημάτων σου.

 Επίσης θα διαβάσεις την ανάρτηση του blog Οδηγίες προς ναυτιλόμενους  για να δεις τον γενικό χειρισμό κοψίματος παραφυάδων, όπως επίσης και την ανάρτηση αυτού του blog Παραφυάδες και άγιος ο Θεός .

 Τώρα απλοί τρόποι να αντικαταστήσεις βασίλισσες στην πραγματικότητα είναι τρείς (μετά θα αναφερθούν οι πολύπλοκοι):

Απλοί Τρόποι Αντικατάστασης βασιλισσών.

 Πρώτος : Μέσα σε βασιλικό κουτάκι εισάγεις βασίλισσα (που την έχεις κάνει είτε με βασιλοτροφία είτε την έχεις αγοράσει από βασιλοτρόφο) αφού έχεις σκοτώσει πριν την παλιά βασίλισσα (Ιχχχχχχχχχχ! Χα χα χα). Βάζεις βανίλια στην είσοδο  από το κουτάκι για να αργήσουν οι μέλισσες να φτάσουν στην βασίλισσα (1-1,5 μέρες) έτσι ώστε να μπορέσουν οι οσμές της να επικρατήσουν στο μελίσσι και να την αποδεχθούν οι μέλισσες και  δεν την θανατώσουν.

 Μειονεκτήματα το να ασκείς εσύ την βασιλοτροφία μόνο «απλός» τρόπος δεν είναι μελισσοκομίας, γιατί και θα πρέπει να έχεις και την βασιλοτροφία στο γνωστικό σου κεφάλαιο, και να διατηρείς μια παράλληλη γραμμή βασιλοτροφίας που και κάνει πιο περίπλοκη την ενασχόληση σου με την μελισσοκομία και ανεβάζει τον όγκο εργασίας σου και το κόστος σου (πχ. για εργαλεία βασιλοτροφίας). Το να αγοράζεις βασίλισσες από βασιλοτρόφους μειώνει μεν την πολυπλοκότητα της ενασχόλησης σου με την μελισσοκομία αλλά αυξάνει το κόστος σου (10-15 ευρώ έκαστη βασίλισσα) και δημιουργεί εξαρτήσεις στην παραγωγική διαδικασία.

 Δεύτερος: Όταν δημιουργηθούν βασιλικά κελιά θανατώνεις την βασίλισσα και καταστρέφεις τα περισσότερα κελιά και αφήνεις 1 με 2 από τα καλύτερα βασιλικά κελιά (όταν αφήσεις 2 βασιλικά κελιά αυξάνονται οι πιθανότητες  σμηνουργίας αλλά μειώνονται οι πιθανότητες να μείνει στο τέλος το μελίσσι χωρίς βασίλισσα).

 Μειονεκτήματα υπάρχει η πιθανότητα η πρώτη βασίλισσα που θα βγει να μην καταστρέψει το δεύτερο βασιλικό κελί και να την αναγκάσει το μελίσσι να σμηνουργήσει με τον μισό πληθυσμό. Επίσης υπάρχει η πιθανότητα να βγουν ταυτόχρονα οι δύο βασίλισσες, να πολεμήσουν μεταξύ τους, η μία να θανατώσει την άλλη, αλλά να υποστεί μεγάλες ζημίες (πχ να της κοπεί ένα φτερό), και να μην γονιμοποιηθεί και να εκτελέσει τα καθήκοντα της (να γεννά δηλαδή). Το να αφήσεις ένα βασιλικό κελί λύνει τα παραπάνω προβλήματα αλλά ενέχει τον κίνδυνο να μην βγει στο τέλος βασίλισσα (το κάθε βασιλικό κελί δεν βγάζει πάντα μια σωστή βασίλισσα, δυστυχώς οι μέλισσες δεν είναι μηχανές, και πάντα υπάρχει μια πιθανότητα να μην εκκολαφθεί σωστά μια βασίλισσα).

 Τρίτος: Χωρίς βασιλικά κελιά θανατώνεις την βασίλισσα και δημιουργείς μόνος σου συνθήκες ορφάνιας του μελισσιού αναγκάζοντας το να δημιουργήσει βασιλικά κελιά και ακολουθείς τα βήματα του δεύτερου τρόπου αμέσως μετά.

 Μειονεκτήματα Εδώ η χρονική καθυστέρηση είναι τεράστια και είναι περισσότερο λύση ανάγκης ο παραπάνω τρόπος , η τεράστια καθυστέρηση που μπορεί να δημιουργηθεί περιγράφεται στην ανάρτηση αυτού του blog Μελισσοκομικά Σκονάκια. 

 Φυσικά και σε κάθε μέθοδο υπάρχει μια καθυστέρηση, απλώς αλλάζει το πόσο θα είναι αυτή. Η χρονική καθυστέρηση που υπάρχει σε κάθε τρόπο και το πόσο θα μείνει πίσω το μελίσσι υπολογίζονται στην ανάρτηση αυτού του blog Μελισσοκομικά σκονάκια Vol II.

 Σε γενικές γραμμές ο πρώτος τρόπος έχει την μικρότερη καθυστέρηση, ακολουθεί ο δεύτερος τρόπος από άποψη καθυστέρησης, και ο τρίτος μετά. Επίσης η εισαγωγή αγονιμοποίητης βασίλισσας ή γονιμοποιημένης αλλάζει τον χρόνο καθυστέρησης του μελισσιού (βλέπετε την παραπάνω ανάρτηση για τον σχετικό υπολογισμό).

 Εκτός από τους απλούς τρόπους αντικατάστασης βασιλισσών υπάρχουν και οι πολύπλοκοι. Οι οποίοι στην πραγματικότητα είναι τρείς και αυτοί και όλες οι υπόλοιπες εκδοχές που ακούγονται από εδώ και εκεί αποτελούν απλώς παραλλαγές αυτών των τριών βασικών τρόπων. Εδώ θα  παρουσιάσουμε τους τρείς βασικούς καθώς και ένα μεικτό τρόπο (μείξη δύο από αυτούς).

Πολύπλοκοι Τρόποι Αντικατάστασης Βασιλισσών

 Πρώτος: Αυτός γίνεται με την χρήση πλαισιοδιαφράγματος όπου περιορίζεται η παλιά βασίλισσα σε τρία πλαίσια (1 με τροφές, 2 χτισμένα χωρίς γόνο ή τροφές για να γεννά εκεί η παλιά βασίλισσα), και είτε εισάγεις νέα βασίλισσα, είτε έχεις βασιλικά κελιά (αρχίζεις αυτή την μέθοδο όταν έχει αρχίσει το μελίσσι τα βασιλικά κελιά). Αν υπάρχουν βασιλικά κελιά ακολουθείς τα βήματα της δεύτερης απλής μεθόδου που περιγράφουμε παραπάνω (εδώ δεν είναι αναγκαίο να αφήσεις 2 βασιλικά κελιά γιατί απλούστατα έχοντας περιορίσει την παλιά βασίλισσα σε ένα μέρος της κυψέλης έχεις ήδη μια βασίλισσα καβάντζα σε περίπτωση που δεν εκκολαφθεί ή γονιμοποιηθεί η νέα βασίλισσα), και όταν αρχίζει να γεννά η νέα βασίλισσα θανατώνεις την παλιά βασίλισσα και αφαιρείς το πλαισιοδιάφραγμα (γιατί δεν μπορούν λόγου πλαισιοδιαφράγματος να πολεμήσουν μεταξύ τους οι βασίλισσες).

 Μειονεκτήματα: Ο κίνδυνος σμηνουργίας είναι τεράστιος σε αυτή την μέθοδο!!! Επίσης ένα πλαισιοδιάφραγμα μεταλλικό στοιχίζει κοντά στα 30 ευρώ όσο περίπου και ένα πενταράκι.

 Δεύτερος: Σε ένα πενταράκι ή κανονική κυψέλη κοντά στην παλιά κυψέλη μεταφέρεις την παλιά βασίλισσα μαζί με πληθυσμό και ένα τουλάχιστο πλαίσιο τροφής και μερικά χτισμένα πλαίσια χωρίς γόνο ή τροφές για να γεννά εκεί η παλιά βασίλισσα μέχρι να αρχίσει να γεννά η νέα βασίλισσα.

 Έχοντας αφαιρέσει την παλιά βασίλισσα δημιουργείς συνθήκες (τεχνητής) ορφάνιας στο μελίσσι και θα δημιουργηθούν βασιλικά κελιά (από τον ακάλυπτο γόνο ή κάνεις αυτή την μέθοδο μόλις δεις εσύ βασιλικά κελιά στο μελίσσι). Τα βήματα που θα ακολουθήσεις μετά είναι τα βήματα του δεύτερου απλού τρόπου που περιγράφουμε παραπάνω (και εδώ δεν είναι αναγκαίο να αφήσεις 2 βασιλικά κελιά γιατί απλούστατα έχωντας περιορίσει την παλιά βασίλισσα  στο πενταράκι ή την άλλη κυψέλη έχεις ήδη μια βασίλισσα καβάντζα σε περίπτωση που δεν εκκολαφθεί ή γονιμοποιηθεί η νέα βασίλισσα).

 Με που αρχίζει να γεννά η νέα βασίλισσα κάνεις την συνένωση των δύο τμημάτων του αρχικού μελισσιού (που πλέον δεν αναγνωρίζει το ένα το άλλο σαν τμήμα του μελισσιού του) με την χρήση τσίπουρου.

 Μειονεκτήματα είναι απαραίτητη η χρήση δεύτερης κυψέλης ή πενταράκι και στην πραγματικότητα αυτός είναι περίπου ο τρόπος για να κόψεις παραφυάδες με την μέθοδο της βεντάλιας οπότε γιατί να μην κόψεις παραφυάδα καλύτερα? Έπειτα δεν πάνε όλες οι συνενώσεις ρολόι (περίπου 1 στις 10 πάει τραγικά λάθος) οπότε μπορεί να βρεις μπροστά από την κυψέλη ένα βουναλάκι από νεκρές μέλισσες και το κέρδος από αυτό τον χειρισμό να πάει στράφι.

 Τρίτος: Ανεβάζεις σε ένα μελίσσι στον τρίτο όροφο την παλιά βασίλισσα με πληθυσμό τροφές και χτισμένα πλαίσια χωρίς τροφή ή γόνο (για να γεννάει η παλιά βασίλισσα μέχρι να αρχίσει να γεννά η νέα βασίλισσα). Στον δεύτερο όροφο βάζεις χτισμένα πλαίσια, και στην γονοφωλιά προσθέτεις χτισμένα πλαίσια στα πλαίσια που αφαίρεσες. Ανάμεσα στον τρίτο όροφο και στον δεύτερο όπως και ανάμεσα στον δεύτερο όροφο και την γονοφωλιά βάζεις οριζόντια βασιλικά διαφράγματα με εισόδους (κυρίως στο βασιλικό διάφραγμα ανάμεσα στον τρίτο όροφο και τον δεύτερο για να μπορούν να βγαίνουν οι κηφήνες από τον τρίτο όροφο και να μην δυσκολεύονται οι συλλέκτριες από τον τρίτο όροφο στα καθήκοντα τους και να μην μπερδεύονται από τις οσμές της βασίλισσας που θα εκκολαφθεί από την γονοφωλιά).

 Πλέον η οσμή από την παλιά βασίλισσα δύσκολα φτάνει στον πρώτο όροφο με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί «τεχνητή» ορφάνια στο μελίσσι και να δημιουργήσει βασιλικά κελιά. Τα βήματα που θα ακολουθήσεις μετά είναι τα βήματα του δεύτερου απλού τρόπου που περιγράφουμε παραπάνω (και εδώ δεν είναι αναγκαίο να αφήσεις 2 βασιλικά κελιά γιατί απλούστατα έχωντας περιορίσει την παλιά βασίλισσα σε ένα μέρος της κυψέλης –τρίτο όροφο-  έχεις ήδη μια βασίλισσα καβάντζα σε περίπτωση που δεν εκκολαφθεί ή γονιμοποιηθεί η νέα βασίλισσα).

 Οι επιλογές που έχεις πλέον είναι είτε να θανατώσεις την παλιά βασίλισσα όταν αρχίσει να γεννά η νέα βασίλισσα, είτε να αφήσεις και τις δύο βασίλισσες να γεννάνε ταυτόχρονα για να δυναμώσει το μελίσσι (προσοχή εδώ!!! Το μελίσσι θα αναπτύσσεται μόνο εάν υπάρχει αυξημένη νεκταροέκκριση από έξω! Αν δεν υπάρχει αυξημένη νεκταροέκκριση έξω ότι χειρισμό και να κάνεις δεν θα πετύχεις τίποτα! Με λίγα λόγια ακόμα και 1000 βασίλισσες να έχεις μέσα στην κυψέλη αν έξω οι μέλισσες βρίσκουν αρχίδια, αρχίδια θα βλέπεις και εσύ μέσα στην κυψέλη χα χα χα. Αυτή είναι η πραγματικότητα και όλα τα άλλα είναι μπαρμπούτσαλα). Είτε έχεις την επιλογή να μετακινήσεις την παλιά βασίλισσα μαζί με τα πλαίσια του τρίτου ορόφου σε μια κυψέλη και να την έχεις σαν ένα νέο μελίσσι μέχρι να αποφασίσει το ίδιο το μελίσσι να την αντικαταστήσει αν πέσει η γέννα της (μην ξεχνάμε καλή μάνα είναι η μάνα που γεννά άσχετα της ηλικίας της).

 Μειονεκτήματα: χρειάζεσαι δύο ορόφους και πολλά κτισμένα κεριά καθώς και 2 βασιλικά διαφράγματα (με 2-3 ευρώ το καθένα). Επίσης οι χειρισμοί και ο έλεγχος σε αυτή την κυψέλη είναι κόλαση (κατεβάζεις τον τρίτο όροφο με το βασιλικό διάφραγμα το βάζεις παραδίπλα, κατεβάζεις τον δεύτερο όροφο με το βασιλικό διάφραγμα το βάζεις κάπου αλλού ,πάς στην γονοφωλιά κάνεις έλεγχο και χειρισμούς, ανεβάζεις τον δεύτερο όροφο κάνεις έλεγχο και χειρισμούς, ανεβάζεις τον τρίτο όροφο κάνεις έλεγχο και χειρισμούς! Βράσε Όρυζα!).

 Μεικτός τρόπος: Αυτός ο τρόπος είναι ένα μείγμα της πρώτης πολύπλοκής μεθόδου (με το πλαισιοδιάφραγμα) και της τρίτης πολύπλοκής μεθόδου (με το ανέβασμά ορόφων) που την χρησιμοποιούσε στο παρελθόν ο δάσκαλος μου και την έχει εγκαταλείψει πλέον (γιατί όσο ανεβαίνει ο αριθμός των κυψελών πρέπει να μειώνεται η πολυπλοκότητα των χειρισμών και μεθόδων που θα χρησιμοποιούμε).

 Και αυτός ο τρόπος είναι να ανεβάζεις όροφο με χτισμένα πλαίσια όπου βάζεις οριζόντιο βασιλικό διάφραγμα και βάζεις στην γονοφωλιά κάθετο βασιλικό διάφραγμα (πέντε πλαίσια αριστερά, κάθετο διάφραγμα, πέντε πλαίσια δεξιά). Στο ένα τμήμα είναι η παλιά βασίλισσα όπου συνεχίζει να γεννά και στο δεύτερο υπάρχουν είτε βασιλικά κελιά (αρχίζεις αυτή την μέθοδο όταν δημιουργηθούν βασιλικά κελιά) είτε εισάγεις εσύ βασίλισσα με κουτάκι. 

 Αν υπάρχουν βασιλικά κελιά ακολουθείς τα βήματα της δεύτερης απλής μεθόδου που περιγράφουμε παραπάνω (εδώ δεν είναι αναγκαίο να αφήσεις 2 βασιλικά κελιά γιατί απλούστατα έχωντας περιορίσει την παλιά βασίλισσα σε ένα μέρος της κυψέλης έχεις ήδη μια βασίλισσα καβάντζα σε περίπτωση που δεν εκκολαφθεί ή γονιμοποιηθεί η νέα βασίλισσα). Με που αρχίζει να γεννά η νέα βασίλισσα είτε θανατώνεις την παλιά βασίλισσα είτε τις αφήνεις να γεννούν ταυτόχρονα και να δυναμώσει πολύ σύντομα το μελίσσι (με την προϋπόθεση ότι υπάρχει αυξημένη νεκταροέκκριση φυσικά!).

 Μειονεκτήματα: Υπάρχει τεράστιος κίνδυνος σμηνουργιών με αυτή την μέθοδο! Επίσης χρειάζονται βασιλικά διαφράγματα οριζόντια και κάθετα (με το αντίστοιχο κόστος) όπως και ένας όροφος με χτισμένα κεριά. Και τέλος οι χειρισμοί σου θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί γιατί το κάθε λάθος ή άνοιγμα στα βασιλικά διαφράγματα μπορεί να κάνει το μελίσσι να έχει μια μάνα από τις δύο που είχε.

 Αυτοί είναι οι απλοί και οι περίπλοκοι τρόποι αντικατάστασης βασιλισσών και όλοι οι υπόλοιποι είναι απλώς παραλλαγές τους. Μια κριτική τώρα πάνω σε αυτούς. Οι περισσότεροι τρόποι στην πραγματικότητα είναι είτε η διαδικασία που κάνουμε για να δημιουργήσουμε παραφυάδες είτε είναι υπερβολικά πολύπλοκοι και κοστοβόροι σε εργασία χρόνο και κόστος από την πλευρά του μελισσοκόμου. Και πολλές φορές δεν είναι το κέρδος από αυτούς τόσο μεγάλο ώστε να αξίζουν την έξτρα προσπάθεια από τον μελισσοκόμο για να τις εφαρμόσει εάν οι εξωτερικές συνθήκες δεν είναι κατάλληλες (να υπάρχει δηλαδή αυξημένη νεκταροέκκριση). Οπότε από ένα αριθμό κυψελών και πάνω είναι πολύ εύκολη η απόφαση της μη χρησιμοποίησης τους. Ιδίως σε επαγγελματίες μελισσοκόμους που λειτουργούν με λογική διαχείρισης των κινδύνων από τις λάθος τοποθετήσεις, και ελαχιστοποίησης τους μέσου των διαφορετικών τοποθετήσεων σε πολλές ανθοφορίες και τοποθετήσεις. 

 Σε ευχαριστώ ***** για το ερώτημα σου γιατί μου έδωσε την ευκαιρία να αναπτύξω το θέμα της αντικατάστασης των βασιλισσών περισσότερο,  όπως και να αναφέρω μεθόδους με περισσότερες από μια βασίλισσες στο ίδιο μελίσσι και να ξεμπερδεύω με αυτό (Ναι το ρήμα μέσα στο μυαλό μου είναι το ξεμπερδεύω χα χα χα).

 Δυστυχώς στις μελισσοκομικές ομάδες υπάρχει μια απέραντη και ατέρμονη (και κυρίως τρομερά βαρετή χα χα χα) συζήτηση και φιλολογία για αυτό το θέμα. Θέμα που εγώ το θεωρώ ως δευτερεύον (φυσικά υπάρχουν και κάποιοι που έχουν γράψει ολόκληρα βιβλία σχετικά, ενώ εγώ θεωρώ ότι το ότι ή «μάνα δεν είναι μόνο μία» με δυσκολία της αξίζει μια ανάρτηση για να το καλύψεις αυτό το θέμα* χα χα χα).

*Εδώ είμαι λίγο υπερβολικός σε αυτό, και ταυτόχρονα υποτιμώ σημαντικά τον όγκο ανάπτυξης που έχω ήδη δαπανήσει σε αυτό το θέμα (δεν φτάνει που οι άλλοι υποτιμούν το τι κάνω, έχω και εμένα να με υποτιμώ χα χα χα). Ξαναδιαβάζοντας την ανάρτηση βλέπω 5 παραπομπές σε προηγούμενες αναρτήσεις μου που αν ήταν μέρος ενός βιβλίου θα μπορούσαν άνετα να καλύπτουν 20-25 σελίδες του! Οπότε αν συνυπολογίσω και αυτές τις αναρτήσεις ήδη έχω δώσει μια πολύ μεγάλη ανάπτυξη του θέματος!  

Adios Amigos Locos

Σειρά "Απαντώ εκεί που δεν με σπέρνουν".

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol I

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol II

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol III

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol IV

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol V

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol VI

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol VII

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol VIIΙ

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol IX

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol X

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XI

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XII

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XIII

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XIV

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XV

Μελισσοκομία, αξίζει αυτή η μαλακία τελικά?

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XVΙ

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XVΙI

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XVΙIΙ

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XIX

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XX

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXΙ

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXΙI

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXΙII

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXΙV

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXV

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXVI

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXVII

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXVIII

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXIX

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXX

Διάλογος με ένα Αμερικάνο μελισσοκόμο

Απαντήσεις σε ερωτήσεις που δεν μου έγιναν Vol XXXI

Μότσανος Λάζαρος

Σοχός  09/03/2016